Η εξέλιξη των ζώων είναι ένας πολύ συναρπαστικός τομέας της επιστήμης, και σε ορισμένες περιπτώσεις αινιγματικός, γιατί ας σκεφτούμε όλα τα γεγονότα που συνέβησαν για εκατομμύρια χρόνια, έτσι ώστε, από έναν πλανήτη χωρίς ζωή, δόθηκαν οι προϋποθέσεις όχι μόνο για την ανάπτυξη των πρώτων βασικών μορφών ζωής, αλλά και για την εκπληκτική επίδειξη της βιοποικιλότητας που έχουμε σήμερα. Μέσα σε αυτό το εξελικτικό μονοπάτι βρίσκουμε τα πουλιά, μια ξεχωριστή ομάδα λόγω της σχέσης της με τους δεινόσαυρους, οι οποίοι έχουν διανύσει μια μακρά διαδρομή μεταμορφώσεων μέσα σε εκατομμύρια χρόνια. Εάν θέλετε να μάθετε την προέλευση και εξέλιξη των πτηνών, συνεχίστε να διαβάζετε αυτό το άρθρο στον ιστότοπό μας.
Πότε εμφανίστηκαν τα πρώτα πουλιά;
Το αρχείο απολιθωμάτων κατέστησε δυνατό να προσδιοριστεί ότι τα πουλιά εμφανίστηκαν στο Jurassic, που αντιστοιχεί στη δεύτερη περίοδο του Μεσοζωικού, που συνέβη περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια πριν Στα όρια της Κρητιδικής-Παλαιογένειας συνέβη ένα γεγονός μαζικής εξαφάνισης, στο οποίο οι δεινόσαυροι και ένα μεγάλο μέρος της γενεαλογίας αυτών φτερωτά ζώα. Ωστόσο, μια ομάδα κατάφερε να επιβιώσει από αυτό το γεγονός και επέτρεψε στην εξέλιξη να γεννηθούν τα σημερινά πουλιά, καθώς και η άνοδος των θηλαστικών.
Προέλευση πτηνών από δεινόσαυρους
Είναι μια γενική συναίνεση στην επιστημονική κοινότητα ότι η προέλευση των πτηνών συνδέεται με τους δεινόσαυρους, καθώς, για παράδειγμα, σε χώρες όπως η Κίνα και η Ισπανία βρέθηκαν απολιθώματα που αποδεικνύουν αυτή τη στενή σχέση μεταξύ πτηνών και δεινοσαύρων, μια περίπτωση είναι η ανακάλυψη των υπολειμμάτων ενός δεινοσαύρου με ίχνη φτερών. Ωστόσο, ορισμένες άλλες συγκεκριμένες πτυχές, όπως αυτές που σχετίζονται με τις φυλογενετικές σχέσεις, έχουν αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης.
Μία από τις πρώτες προτάσεις αυτής της σχέσης έγινε από το εύρημα Αρχαιοπτέρυξ, το οποίο αντιστοιχούσε με ένα μικρός δεινόσαυρος πολύ παρόμοιος με ένα πουλί , που βρέθηκε στη Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1860. Το όνομα αναφέρεται στον συνδυασμό ελληνικών λέξεων που σημαίνουν «φτερά» ή «αρχαία φτερά». Τελικά ονομάζεται επίσης Urvogel, που μεταφράζεται σε "πρωτόγονο πουλί" στα γερμανικά. Αυτό το γένος έχει θεωρηθεί βασικό κομμάτι στη μετάβαση μεταξύ δεινοσαύρων και πτηνών, αφού σε αυτό έχουν εντοπιστεί μια σειρά από ανατομικά χαρακτηριστικά και των δύο ομάδων. Έτσι, ο Archeopteryx έφτασε στο κατά προσέγγιση μέγεθος ενός σύγχρονου κοράκι, ζύγιζε περίπου 1 κιλό και είχε φτερά με ορισμένες ομοιότητες με εκείνα των σύγχρονων πτηνών. Ωστόσο, έχει υπολογιστεί ότι αυτό το ζώο πραγματικά δεν πέταξε όπως τα είδη που κάνουν σήμερα, αλλά κατάφερε να κινηθεί στον αέρα σε μικρές αποστάσεις, κάτι που έχει προταθεί και για κάποιους συγγενείς του, που ίσως αντιστοιχούσε ως προετοιμασία για μετέπειτα πραγματική πτήση σε πτηνά. Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά που μοιραζόταν με δεινόσαυρους που δεν ήταν πτηνά, βρήκαμε την παρουσία νυχιών, δόντια (μικρό), μακριά ουρά με κόκκαλο και απουσία κοίλων οστών
Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου και την ανακάλυψη νέων ευρημάτων, η οριστική εξήγηση της προέλευσης των πτηνών, που δεν έχει επιλυθεί, έχει γίνει ακόμη πιο περίπλοκη, κυρίως λόγω της ανακάλυψης απολιθωμάτων που αντιστοιχούσαν σε άλλους δεινόσαυρους πτηνών, πιθανώς πιο άμεσα συγγενείς με πτηνά. Από αυτή την άποψη, ο Archeopteryx συνέχισε να παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά έχει προταθεί ότι, αντί να είναι άμεσος πρόγονος των πτηνών, ο είναι συγγενής των προγόνωνμε την οποία σχετίζεται άμεσα αυτή η ομάδα ιπτάμενων ζώων. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι μέσα στους φτερωτούς θηρόποδους δεινόσαυρους βρίσκονται οι πρόγονοι που δημιούργησαν τα πουλιά.
Πώς προέκυψε ο Αρχαιοπτέρυξ;
Η φυλογενετική θέση αυτού του γένους έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και ακόμη και διαμάχης, καθώς έχουν προταθεί δύο διαφορετικές εξελικτικές γραμμές: η μία που δείχνει ότι είναι πρόγονος των σημερινών πτηνών και η άλλη που το περιλαμβάνει στο ομάδα φτερωτών δεινοσαύρων, αλλά δεν έχουν στενή σχέση με πτηνά. Υπό αυτή την έννοια, εάν αυτή η τελευταία πρόταση είναι αληθινή, τότε θα σήμαινε ότι η ικανότητά τους να πετούν προέκυψε ανεξάρτητα από αυτή των πραγματικών προγόνων των σημερινών πτηνών.
Έχει προταθεί, λοιπόν, ότι ο Archeoptheryx προέκυψε από Anchiornithidae, με τον οποίο έχει αποφασιστεί ότι μοιράζεται βιολογικές πτυχές και είναι πιθανώς μία από τις παλαιότερες βασικές ομάδες πουλιών Με τη σειρά της, αυτή η τελευταία οικογένεια προέρχεται από τη Δεινονυχοσαυρία, στενά συγγενική με τους φτερωτούς δεινόσαυρους. Τέλος, όλα αυτά έχουν ως βασική τους ομάδα τις λεγόμενες «παραβές», όπου εκτός από πολλά εξαφανισμένα είδη εντοπίζονται και τα σημερινά πτηνά.
Χωρίς αμφιβολία, θα χρειαστεί να συνεχίσουμε την έρευνα για να βρούμε την ακριβή προέλευση των πτηνών, αφού, αν και σχετίζονται με ιπτάμενους δεινόσαυρους, ήδη βλέπουμε ότι δεν κατεβαίνουν απευθείας από αυτούς.
Εξέλιξη των πτηνών με την πάροδο του χρόνου
Προς το παρόν, τα πτηνά είναι μια ομάδα με μεγάλη διαφοροποίηση με περίπου 10.000 είδη, τα οποία ποικίλλουν σημαντικά σε μέγεθος και βάρος, καθώς βρίσκουμε άτομα όπως ως μεγάλες στρουθοκάμηλοι και μικρά κολίβρια στα αντίθετα άκρα. Από την άλλη πλευρά, έχουν ποικίλες συνήθειες και ρόλους στα οικοσυστήματα, επομένως, άλλα είναι πιο χερσαία, άλλα έχουν μεγάλη ικανότητα να πετούν ή ορισμένα είδη έχουν καλές δεξιότητες κολύμβησης. υπάρχουν και παραλλαγές στη διατροφή.
Παρά το μεγάλο συμβάν μαζικής εξαφάνισης που συνέβη στην Κρητιδική-Παλαιογένεση, όλα τα παραπάνω υποδεικνύουν ότι τα πουλιά είχαν μια πολύπλοκη εξελικτική διαδικασία μέσα στο χρόνο. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί χάρη στην εξαιρετική ακτινοβολία που είχε η ομάδα. Έτσι, μετά τη μαζική διαδικασία εξαφάνισης που επηρέασε την ποικιλομορφία γενικά και τελείωσε με την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, μόνο μερικές γενεαλογίες πτηνών κατάφεραν να επιβιώσουν για να συνεχίσουν την εξέλιξή τους. Αυτές ήταν η ομάδα των στρουθοκαμήλων και των συγγενών τους, η ομάδα των πάπιων, των χήνων και των κύκνων, που είναι υδρόβια πτηνά, οι γαλλιφόρες όπου βρίσκονται τα πτηνά της ξηράς και η ομάδα που είναι γνωστή ως «νεόφωοι», που περιλαμβάνει τα περισσότερα από τα σύγχρονα είδη, με ποικίλη ποικιλομορφία εθίμων.
Τώρα, λοιπόν, πώς ήταν η εξελικτική διαδικασία των πτηνών; Το βλέπουμε.
Πώς εξελίχθηκαν τα πουλιά;
Τα πουλιά, αν και κατάγονται από τους δεινόσαυρους, έχει προταθεί ότι έζησαν μαζί τους για ένα διάστημα, αφού είχαν εξελιχθεί πριν από το γεγονός της μαζικής εξαφάνισης υπέφεραν από αυτά τα περίεργα ζώα. Ωστόσο, τα σύγχρονά τους χαρακτηριστικά εμφανίστηκαν, σύμφωνα με τα απολιθώματα, μετά τη γενική παρακμή αυτών των προϊστορικών χορδών.
Με πολύ γενικό τρόπο, μπορεί να ειπωθεί ότι η αλλαγή που συνέβη προς τη δίποδη μορφή μετατόπισης σε ομάδες προγονικών δεινοσαύρων οδήγησε, μαζί με άλλους μετασχηματισμούς, στην εξέλιξη των πτηνών. Αυτή η μορφή κίνησης είχε ως αποτέλεσμα τα μπροστινά άκρα να μην είναι πλέον χρήσιμα για υποστήριξη, αλλά αργότερα έγιναν λειτουργικά για πτήση, κάτι που επίσης συνέβη, σύμφωνα με εκτιμήσεις, σταδιακά.
Άλλες αλλαγές σε αυτή την εξελικτική διαδικασία που έδωσαν τη θέση τους στα πουλιά όπως τα ξέρουμε είναι η μείωση των ανατομικών δομών, όπως είναι η περίπτωση της μακριάς οστέινης ουράς, στην οποία υπήρξε σύντηξη των τελευταίων σπονδύλων, επιπλέον της αντικατάστασης της ουράς από τα φτερά σε αυτή την περιοχή του σώμα. Τα πόδια είχαν επίσης βελτίωση, αφού έγιναν πολύ ευέλικτα, χρήσιμα και προσαρμοσμένα σε διαφορετικές λειτουργίες. Στην πραγματικότητα, σήμερα βλέπουμε τα πλεονεκτήματα αυτών των προσαρμογών στους διαφορετικούς βιότοπους όπου ζουν τα πουλιά.
Από την άλλη πλευρά, το θωρακικό κλουβί έγινε πιο άκαμπτο, οι ώμοι έγιναν ισχυρότεροι για να μπορούν να σηκώνονται και να διατηρούν συνεχή πτήση Επιπλέον, τα φτερά ήταν εξειδικευμένα να προσγειώνονται, τόσο συντονισμένα όσο και αποτελεσματικά.
Μπορούμε να επισημάνουμε ότι ολόκληρη η διαδικασία ακτινοβολίας που οδήγησε στη διαφοροποίηση των σύγχρονων πτηνών συνέβη στην Κρητιδική, γι' αυτό ορισμένα από αυτά ήταν καλύτερα προετοιμασμένα να επιβιώσουν από το γεγονός εξαφάνισης που ακολούθησε.
