Ο παρασιτισμός είναι μια από τις πιο διαδεδομένες στρατηγικές ζωής στο Ζωικό Βασίλειο, με τουλάχιστον το 20% των ζωικών ειδών να παρασιτούν σε άλλους οργανισμούς. Υπάρχουν ταξινομήσεις που αποτελούνται αποκλειστικά από παρασιτικά όντα, όπως ιούς και ακανθοκεφαλάν (παρασιτικά σκουλήκια). Αυτοί οι τύποι οργανισμών ζουν σε βάρος άλλων έμβιων όντων, είτε για ολόκληρη τη ζωή τους είτε για μικρό χρονικό διάστημα.
Σε αυτό το άρθρο στον ιστότοπό μας θα μάθουμε τον ορισμό του παρασιτισμού, τα είδη και τα παραδείγματα που υπάρχουν, καθώς και να κατανοήσουμε ποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα έχει αυτός ο τρόπος ζωής.
Τι είναι ο παρασιτισμός;
Ο παρασιτισμός είναι ένας τύπος συμβίωσης στην οποία εμπλέκονται δύο οργανισμοί. Δημιουργείται μια σχέση μεταξύ ενός οργανισμού που είναι ενσωματωμένος σε άλλο οργανισμό ή εξωτερικό περιβάλλον. Επομένως, έχουμε δύο πρωταγωνιστές:
- Επισκέπτης: βλάπτεται, δηλαδή δεν αποκομίζει κανένα όφελος και επίσης υφίσταται ζημιές που προέρχονται από τη σχέση.
- Παράσιτο: βρίσκει σε αυτή τη σχέση τον τρόπο επιβίωσής του.
Αυτό το είδος σχέσης διατηρείται μέχρι να πεθάνει ένα από τα δύο άτομα (παράσιτο ή ξενιστής). Κάθε μέλος ανήκει σε διαφορετικό είδος, επομένως το παράσιτο πρέπει να ζει στον ξενιστή για να πάρει τροφή, συχνά γενετικό υλικό για να δημιουργήσει τις δικές του πρωτεΐνες και, επιπλέον, βρίσκει τον βιότοπό του στον ξενιστή, χωρίς τον οποίο δεν θα μπορούσε να ζήσει.
Για όλα αυτά, τα παράσιτα είναι οργανισμοί που χρειάζονται στενή και συνεχή σχέση με έναν ξενιστή (άλλου είδους), ο οποίος παρέχει τροφή, πεπτικά ένζυμα ή υλικά και ενθαρρύνετέ το να αναπτυχθεί ή να αναπαραχθεί.
Γι’ αυτό σε πολλές περιπτώσεις ακούμε την έκφραση «είσαι παράσιτο» να εφαρμόζεται στα ανθρώπινα όντα, καθώς αναφέρεται σε συμπεριφορές παρόμοιες με αυτές αυτού του φαινομένου όπου οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για τους άλλους απλώς για να πάρουν κάτι. Αυτή η συμπεριφορά είναι γνωστή ως κοινωνικός παρασιτισμός
Τύποι παρασιτισμού
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ταξινόμησης των παρασίτων, παρακάτω σας παρουσιάζουμε τους πιο γνωστούς ή χρησιμοποιούμενους σύμφωνα με την ταξινόμηση, την τοποθεσία του παρασίτου ή την εξάρτησή του από τον ξενιστή του, για παράδειγμα.
Ταξινόμηση σύμφωνα με ταξινόμηση
Ταξονομικά, τα παράσιτα ταξινομούνται ως φυτοπαράσιτα όταν παρασιτούν τα φυτά και ζωοπαράσιτα όταν μολύνουν ζώα. Στην παρασιτολογία, την επιστήμη που μελετά τα παράσιτα, αντιμετωπίζονται μόνο τα ζωοπαράσιτα.
Ταξινόμηση σύμφωνα με το επίπεδο εξάρτησης
Ανάλογα με το επίπεδο εξάρτησης που μπορεί να έχει το παράσιτο με τον ξενιστή του, μπορούμε να καθορίσουμε την ακόλουθη ταξινόμηση:
- Προαιρετικό παράσιτο: είναι εκείνα τα είδη παρασίτων που είναι ικανά να ζήσουν μια άλλη μορφή ζωής εκτός από την παρασιτική.
- Υποχρεωμένο παράσιτο: είναι αυτά που δεν μπορούν να ζήσουν εκτός του ξενιστή, αφού εξαρτώνται πλήρως από αυτόν για οποιοδήποτε στάδιο ανάπτυξης.
- Τυχαίο παράσιτο: είναι παράσιτα που κατά λάθος καταλήγουν μέσα σε ένα ζώο που δεν είναι ο συνηθισμένος ξενιστής τους και, παρόλα αυτά, καταφέρνει να επιβιώσει.
- Περιπλανώμενο Παράσιτο: Τα παράσιτα που ζουν μέσα σε ζώα συνήθως ζουν σε ένα συγκεκριμένο όργανο ή ιστό. Ένα παράσιτο που βρίσκεται σε ένα όργανο που δεν είναι φυσιολογικό είναι γνωστό ως παράσιτο ακανόνιστο.
Ταξινόμηση τοποθεσίας
Μια άλλη μορφή παρασιτισμού οφείλεται στη θέση που καταλαμβάνει το παράσιτο μέσα στον ξενιστή που καταλαμβάνει. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να μιλήσουμε για:
- Ενδοπαράσιτο: είναι τα παράσιτα που πρέπει να ζουν μέσα στον ξενιστή, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες, το ήπαρ ή ο πεπτικός σωλήνας. Πολλές φορές αυτό συμβαίνει επειδή ο ξενιστής έχει αντισώματα που σχετίζονται με το παράσιτο επειδή έχει πολλά άλλα μικροπαράσιτα πάνω του.
- Εκτοπαράσιτο: ζουν στον ξενιστή, ποτέ μέσα. Το πιο βασικό παράδειγμα είναι όταν βλέπουμε ότι ένα ζώο έχει γεννήσει τα αυγά του σε μια φωλιά που δεν είναι δική του, όπως δέρμα ή τρίχες.
Ταξινόμηση σύμφωνα με χρονική περίοδο
Ανάλογα με το χρόνο που αφιερώνει το παράσιτο παρασιτοποιώντας τον εν λόγω ξενιστή, μπορούμε να αναφερθούμε σε:
- Προσωρινά παράσιτα: η φάση του παρασιτισμού είναι προσωρινή και εμφανίζεται μόνο στην επιφάνεια του ζώου (ξενιστή), ποτέ μέσα σε αυτό. Το παράσιτο τρέφεται με τον ξενιστή, με το δέρμα ή το αίμα του, για παράδειγμα.
- Περιοδικό παράσιτο: το παράσιτο πρέπει να περάσει ένα από τα στάδια της ζωής του (αυγό, προνύμφη, νεαρό ή ενήλικο) μέσα στον ξενιστή, τότε ζήσε ελεύθερα.
- Μόνιμο παράσιτο: Το παράσιτο πρέπει να περάσει όλη του τη ζωή μέσα ή έξω από τον ξενιστή για να επιβιώσει.
Ως αποτέλεσμα αυτής της σχέσης, τα παράσιτα και οι ξενιστές συχνά πραγματοποιούν συνεξέλιξη, δηλαδή, αλλοιώνουν τη συμπεριφορά τους για να πετύχουν τον στόχο τους, που θα εξαρτηθεί από το αν είναι κάτοικοι άλλου οργανισμού ή κατεχόμενοι. Τα είδη εξελίσσονται και χάνουν ή αλλάζουν τις φυσιολογικές τους λειτουργίες για να συνεχίσουν να ζουν. Από την άλλη, θα πρέπει να αναφέρουμε και τον υπερπαρασιτισμό , μια σχέση που εμφανίζεται όταν ένα παράσιτο ζει σε βάρος ενός άλλου παρασίτου.
Παραδείγματα παρασιτισμού
Αν και υπάρχει μεγάλη ποικιλία παραδειγμάτων παρασιτισμού, παρακάτω θα δείξουμε ποια είναι τα πιο κοινά, μεταξύ των οποίων βρίσκουμε και ζωονόσους.
- Ψύλλοι, κρότωνες, ψείρες και κόνιδες: στην περίπτωση αυτή, τα παράσιτα ζουν στο ζώο, στη γούνα του και όχι στο εσωτερικό του απο. Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τους τύπους ψύλλων και τον τρόπο αναγνώρισης ή τον κύκλο ζωής των ψειρών και των κόνιδων, μη διστάσετε να ρίξετε μια ματιά σε αυτά τα δύο άρθρα στον ιστότοπό μας.
- Μύκητες : Πολλά είδη μυκήτων είναι παράσιτα που βρίσκονται στα νύχια, τα πόδια ή το δέρμα ζώων και ανθρώπων.
- Τερμίτες: Κοινώς γνωστά επειδή βρίσκονται σε ξύλο και δέντρα, αυτά τα έντομα φοβούνται γιατί καταστρέφουν ό,τι συναντήσουν.
- Βακτήρια: βρίσκονται στο πεπτικό σύστημα των οργανισμών και εισέρχονται σε αυτά μέσω της τροφής και του νερού, αν και βρίσκονται και στη γη.
- Το γκι: αν και μπορεί να μην φαίνεται, υπάρχουν και παρασιτικά φυτά και το γκι είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα αυτού, αφού απαντάται και σε άλλα είδη από την Ευρώπη, την Αφρική ή την Αμερική.
- Amoebas: όταν μιλάμε για αυτό το παράδειγμα παρασιτισμού αναφερόμαστε και στα ενδοπαράσιτα, αφού βρίσκονται στο έντερο. Η διατροφή τους βασίζεται στον οικοδεσπότη, άρα μπορεί να προκαλέσουν υποσιτισμό.
- Ακάρεα: με αυτό το παράδειγμα παρασιτισμού αναφερόμαστε σε ένα εξωπαράσιτο, το οποίο συνήθως τρέφεται με νεκρά κύτταρα ή εκκρίσεις που βρίσκονται στο δέρμα. Μπορεί να σας ενδιαφέρει αυτό το άρθρο σχετικά με τα ακάρεα στις γάτες: συμπτώματα, θεραπεία και μετάδοση.
- Πρωτόζωα: Αυτά είναι κοινώς γνωστά παράσιτα σε φυτά και ζώα που μπορούν να προκαλέσουν τη νόσο Chagas.
- Guinea worm: κατοικούν στα νερά των ποταμών, επομένως η κατανάλωσή τους μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία μας.
- Ιοί: Πρόκειται για παράσιτα που κατοικούν και θηρεύουν φυτά, ζώα και ανθρώπους. Δεν θεωρούνται ζωντανά όντα και εισέρχονται σε αυτά μέσω του αναπνευστικού ή του πεπτικού συστήματος.
- Άλλα παραδείγματα παρασιτισμού: μπορούμε να βρούμε τη σχέση ανάμεσα στις βδέλλες και το αίμα των ξενιστών τους, που το χρειάζονται για να ζήσουν, ή σκουλήκια που εισβάλλουν στα όργανα των ζώων και των ανθρώπων για να αφαιρέσουν θρεπτικά συστατικά.
Παρσιτικές ασθένειες
Ορισμένες από τις ασθένειες που προκαλούνται από τον παρασιτισμό είναι οι ακόλουθες:
- Κοκκιδίωση: είναι μια ασθένεια που προκαλείται από μια ομάδα πρωτιστικών παρασίτων που ανήκουν στην υποκατηγορία Coccidiasin. Τα κοκκίδια είναι υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα, επομένως χρειάζονται έναν ξενιστή για να ζήσουν, πρέπει επίσης να βρίσκονται όχι μόνο μέσα στο ζώο, αλλά και μέσα στα κύτταρά του. Μπορεί να σας ενδιαφέρει αυτό το άρθρο σχετικά με την κοκκιδίωση σε σκύλους: συμπτώματα, θεραπεία και μετάδοση.
- Εχινόκωση ή υδρατίδωση: είναι μια άλλη σοβαρή ασθένεια που προκαλείται από τη σχέση μεταξύ ενός παρασίτου της κατηγορίας Cestoda και ενός θηλαστικού, συνήθως βοοειδών, κατοικίδιων ζώων ή τον ίδιο τον άνθρωπο. Οι κεστόδες είναι ενδοπαράσιτα του πεπτικού συστήματος όπως οι ταινίες. Οι προνύμφες του μπορούν να ταξιδέψουν μέσω του αίματος σε άλλα όργανα όπως το συκώτι, δημιουργώντας υδρατιδικές κύστεις.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του παρασιτισμού
Δεδομένου ότι γνωρίζουμε ήδη τι είναι ο παρασιτισμός και τα είδη που υπάρχουν, τώρα θα δούμε ποια είναι τα πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτής της βιολογικής διαδικασίας.
Πλεονεκτήματα του παρασιτισμού
Αρχικά, τα ζώα που γνωρίζουμε σήμερα ως παράσιτα είχαν έναν ελεύθερο τρόπο ζωής στο παρελθόν Το γεγονός ότι σε μια δεδομένη στιγμή της εξέλιξης αυτά τα ζώα απέκτησαν έναν παρασιτικό τρόπο ζωής, υποδηλώνει ότι πρέπει να έχουν κάποιο όφελος.
- Ο βιότοπος: Τα ζώα έχουν μηχανισμούς για να διατηρούν την ομοιόσταση μέσα στο σώμα τους, γεγονός που τους δίνει τη δυνατότητα να ζουν σε ένα περιβάλλον με σχεδόν καθόλου διακυμάνσεις.
- The Offspring: Από την άλλη πλευρά, έχουν έναν εύκολο τρόπο να διανέμουν γρήγορα τους απογόνους τους σε μεγάλες περιοχές. Για παράδειγμα, εάν το παράσιτο απελευθερώσει αυγά μέσω των περιττωμάτων του ξενιστή του, είναι σίγουρο ότι οι απόγονοί του θα αναπτυχθούν αλλού.
- Food : για ένα παράσιτο, η τροφή είναι πάντα κοντά και διαθέσιμη, αφού τρέφεται από τον ίδιο τον ξενιστή ή από μέρος του φαγητού που περιέχει. φάτε.
Μειονεκτήματα του παρασιτισμού
Δεν είναι όλα πλεονεκτήματα για τα παρασιτικά ζώα, επομένως, εδώ θα αναφέρουμε μερικά από τα μειονεκτήματα του παρασιτισμού.
- Η απόσταση των ομοειδών ουσιών: το γεγονός ότι ζει κανείς μέσα σε ένα σώμα σημαίνει ότι τα παρασιτικά συγγενή βρίσκονται μακριά, τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο, δεδομένου ότι θα ζουν σε άλλους ξενιστές, επομένως πρέπει να βρεθούν στρατηγικές για τη σεξουαλική αναπαραγωγή και έτσι να μπορέσουν να συνδυάσουν το γενετικό υλικό.
- Ο βιότοπος: αν και αυτό είναι επίσης ένα πλεονέκτημα, όπως αναφέραμε προηγουμένως, ο ξενιστής μπορεί να πεθάνει, επομένως ο βιότοπος δεν είναι για πάντα.
- Host Hostility : Κατά κανόνα, οι οικοδεσπότες δεν θέλουν να παρασιτούν, επομένως θα είναι εχθρικοί στα παράσιτα και θα προσπαθήσουν να απαλλαγείτε από αυτά με κάθε κόστος, για παράδειγμα, μέσω του καλλωπισμού.
