Τα ζώα διαφέρουν ως προς τη νοημοσύνη, με τους ανθρώπους να θεωρούνται οι πιο έξυπνοι. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ποιες είναι οι ιδιότητες που εξηγούν αυτές τις διαφορές. Επιπλέον, ορισμένες ιδιότητες όπως η θεωρία του νου ή της σκέψης των ζώων, η μίμηση ή η συντακτική γλώσσα που πιστεύεται ότι είναι μοναδικές για τον άνθρωπο, βρίσκονται επί του παρόντος υπό συζήτηση.
Από την άλλη πλευρά, είναι γνωστό ότι υπάρχουν ζώα με σχετικά μικρό εγκέφαλο και υψηλή νοημοσύνη, όπως οι κοροϊδοί και οι σκύλοι. Σε κάθε περίπτωση, για να ορίσουμε ένα ζώο ως περισσότερο ή λιγότερο έξυπνο, πρέπει να το αναλύσουμε από τη σκοπιά της ζωικής ομάδας στην οποία ανήκει και του βαθμού του της εξελικτικής ανάπτυξης. Επομένως, σε αυτό το άρθρο στον ιστότοπό μας θα εξηγήσουμε τι είναι η νοημοσύνη, πώς μπορεί να μετρηθεί και ποια ζώα είναι λιγότερο έξυπνα
Πώς ορίζουμε και μετράμε τη νοημοσύνη των ζώων;
Η ευφυΐα δεν μπορεί να οριστεί ή να μετρηθεί, δεν υπάρχει μια καθολικά αποδεκτή διαδικασία που να μας δίνει μια έγκυρη απάντηση. Μπορεί να μετρηθεί μόνο από την ανθρώπινη σκοπιά, άρα δεν είναι αντικειμενική. Ακόμα κι έτσι, όταν θέλετε να μελετήσετε τη νοημοσύνη ενός ζώου, πρέπει να ορίσετε και μετρήστε την ταχύτητα με την οποία αυτό το άτομο λύνει προβλήματα για να επιβιώσει στο φυσικό του περιβάλλον και κοινωνικά, όπως προβλήματα απόκτησης τροφής, προσανατολισμού στο διάστημα, κοινωνικής σχέσης και επικοινωνίας μέσα στο είδος τους. Αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον του ζώου, γι' αυτό οι ηθολόγοι ορίζουν τη νοημοσύνη ως το σύνολο των ειδικών ικανοτήτων που εξελίχθηκαν ως απάντηση σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα.
Οι δοκιμές που πραγματοποιούνται σε εργαστήρια συμπεριφοράς για τη μέτρηση της νοημοσύνης των ζώων είναι άδικες, καθώς συχνά η αντιληπτική ή γνωστική ικανότητα των ζώων δεν λαμβάνεται υπόψη στα ζώαή, για να το θέσω αλλιώς, είναι άδικο να μετράμε τη νοημοσύνη ενός ψαριού παρατηρώντας την ικανότητά του να σκαρφαλώνει σε ένα δέντρο.
Για όλους αυτούς τους λόγους, συγκριτικοί και εξελικτικοί ψυχολόγοι και ηθολόγοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η νοημοσύνη πρέπει να οριστεί ως η νοητική ή συμπεριφορική ευελιξία που προκύπτει από την εμφάνιση νέων λύσεων που δεν αποτελούν μέρος του φυσιολογικού ρεπερτόριο του ατόμου, είναι το φυσικό περιβάλλον του ζώου το καλύτερο σενάριο για να το μετρήσεις.
Ποια είναι τα λιγότερο έξυπνα ζώα;
Αν τελικά ορίσουμε τη νοημοσύνη ως την ικανότητα ενός ατόμου να εφαρμόζει νέες λύσεις στο φυσικό του περιβάλλον ή στο εργαστήριο, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι τα τετράποδα, θηλαστικά και πτηνά, είναι τα πιο έξυπνα Από τα θηλαστικά, οι άνθρωποι είναι τα πιο έξυπνα. Μεταξύ των μεγάλων πιθήκων, των κητωδών και των ελεφάντων, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ανώτερης νοημοσύνης μεταξύ τους, αλλά είναι γνωστό ότι είναι πιο έξυπνοι από τους πιθήκους, οι πίθηκοι πιο έξυπνοι από τους προσιμίους και τα υπόλοιπα θηλαστικά. Μεταξύ των θηλαστικών, η νοημοσύνη δεν έχει αυξηθεί εξελικτικά με μονογραμμικό τρόπο προς τον άνθρωπο, αλλά μάλλον οι διαφορετικές νοημοσύνη έχουν εξελιχθεί με παράλληλο τρόπο.
Όπως είδαμε, τα εξελικτικά πιο πολύπλοκα ζώα είναι αυτά με υψηλότερο βαθμό νοημοσύνης. Επομένως, τα ζώα εξελικτικά λιγότερο πολύπλοκα, με λιγότερο ή καθόλου βαθμό κεφαλοποίησης είναι αυτά που είναι γνωστά ως λιγότερο έξυπναΟι λιγότερο πολύπλοκες ομάδες ζώων είναι σπόγγοι, μέδουσες ή πλακόζωα που δεν έχουν καν, σε ορισμένες περιπτώσεις, νευρικά κύτταρα. Αργότερα, θα βρίσκαμε και άλλες ομάδες ζώων όπως αννέλιδα, αρθρόποδα, εχινόδερμα ή μαλάκια, με εξαίρεση τα κεφαλόποδα, που έχουν υψηλότερο βαθμό κεφαλοποίησης και εκτελούν πολύπλοκες εργασίες.
Συλλογική νοημοσύνη των ζώων
Τα κοινωνικά ζώα, αυτά που ζουν σε ομάδες, έχουν αναπτύξει έναν ιδιαίτερο τύπο νοημοσύνης, τη συλλογική νοημοσύνη. Αυτός ο τύπος νοημοσύνης επιτρέπει στα ζώα να εκτελούν εργασίες που θα ήταν αδύνατο να εκτελέσει ένα μεμονωμένο άτομο. Μελέτες που έγιναν για τη συμπεριφορά των ζώων και τη συλλογική συμπεριφορά έχουν δείξει ότι η ομαδική ζωή διευκολύνει την επίλυση γνωστικών προβλημάτων, υπερβαίνοντας τις ατομικές ικανότητες. Αυτού του είδους οι μελέτες έχουν διεξαχθεί κυρίως σε έντομα, δείχνοντας ότι αν και ένα άτομο είναι γνωστικά απλό, η ομάδα, στο σύνολό της, δεν είναι. Με αυτόν τον τρόπο, βλέπουμε και πάλι πόσο δύσκολο είναι να δημιουργήσουμε μια λίστα με λιγότερο έξυπνα ζώα, αφού σε πολλές περιπτώσεις αυτή η νοημοσύνη πρέπει να μετράται λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα της κοινότητας και όχι του ατόμου.
Παραδείγματα ζωικής νοημοσύνης
Υπάρχουν πολλές μελέτες για τον έλεγχο ή τον προσδιορισμό της νοημοσύνης διαφορετικών ζώων. Οι μελέτες αυτές έχουν πραγματοποιηθεί κυρίως με σκύλους, γάτες, αρουραίους, ποντίκια, περιστέρια και πιθήκους, αλλά και με ελέφαντες, παπαγάλους και δελφίνια. Σε όλες σχεδόν τις μελέτες, το τεστ νοημοσύνης συνίστατο στην αφαίρεση τροφής που ήταν κρυμμένη κάπου ή μάθηση της διαδρομής ενός λαβύρινθου. Άλλες μελέτες ασχολούνται με την ικανότητα ορισμένων ζώων να λύνουν γρίφους Ορισμένες επιδιώκουν να μάθουν τον αριθμό των λέξεων που μπορεί να μάθει ένα άτομο, όπως συνέβη με τον αφρικανικό yako Álex, που έμαθε περισσότερες από 200 λέξεις σε όλη του τη ζωή.
Πολλές μελέτες με έντομα επιδιώκουν να ανακαλύψουν την ικανότητα αυτών των ζώων να έχουν συνειδητοποίηση της φυσικής τους εμφάνισης προκειμένου να αναμειχθούν καλύτερα με το περιβάλλον, ανακαλύπτοντας ότι δεν είναι έμφυτο, αλλά μαθημένο. Αυτό έγινε αλλάζοντας το χρώμα μερικών ακρίδων με αβλαβή μπογιά και τοποθετώντας τες σε περιβάλλον διαφορετικού χρώματος από το δικό τους, οι ακρίδες αναζήτησαν αμέσως το έδαφος που είχε χρώμα ίσο με το δικό τους, για να περάσουν απαρατήρητες και να μην είναι θήραμα.
Υπάρχουν ακόμη πολλά να μάθουμε για τη νοημοσύνη των ζώων, αυτό που είναι γεγονός είναι ότι η παρουσία ή η απουσία ενός εγκεφάλου ή ενός συνόλου νευρικών κυττάρων που δρουν ως τέτοια είναι απαραίτητη για να δείξουμε μια συγκεκριμένη νοημοσύνη. Μην χάσετε το άρθρο με θέμα "Τα πιο έξυπνα ζώα" για να συνεχίσουμε να σας ενημερώνουμε.
